تب مالت چیست؟
تب مالت یکی از بیماری‌های عفونی مشترک بین انسان و دام است که توسط یکی از انواع باکتری‌های جنس بروسلا (بروسلا ملی تنسیس، بروسلا آبورتوس، بروسلا سوئیس) ایجاد می‌شود. این بیماری در دام‌ها به‌خصوص گاو، گوسفند، بز و شتر بسیار شایع است و از طریق تماس با حیوانات آلوده یا مصرف فرآورده‌های دامی غیرپاستوریزه به انسان منتقل می‌شود. بروسلا جزو باکتری‌های کوچک و هوازی است که می‌تواند در سلول‌های بدن انسان و دام‌ها زنده بماند و باعث ایجاد عفونت مزمن شود.
علل و روش‌های انتقال تب مالت
عامل بیماری تب مالت، باکتری بروسلا است که از طریق تماس مستقیم با ترشحاتی مثل خون، شیر، جفت و ترشحات رحمی از حیوانات مبتلا به انسان منتقل می‌شود. یکی از شایع‌ترین راه‌های انتقال، مصرف محصولات لبنی مثل شیر، پنیر و کره غیرپاستوریزه است که می‌تواند حاوی باکتری زنده باشد. همچنین استنشاق هوای آلوده در محیط‌های دامداری و تماس با گوشت خام حیوانات آلوده نیز از دیگر راه‌های انتقال به انسان به‌شمار می‌آید. برخلاف تصور، انتقال از انسان به انسان بسیار نادر می‌باشد.
دوره کمون (نهفتگی) بیماری بروسلوز معمولاً بین 7 تا 21 روز متغیر می‌باشد، اگرچه گاهی اوقات چندین ماه ممکن است بین زمان ابتلا به عفونت و شروع اولین نشانه‌های ظاهری فاصله افتد.
علائم و نشانه‌های تب مالت
تب مالت یک بیماری چندمرحله‌ای است و علائم آن به سه فرم حاد، تحت‌حاد و مزمن تقسیم می‌شود. شروع بیماری غالباً ناگهانی است و در بیمار ابتدا تب خفیفی وجود دارد و هیچ‌گونه نشانه موضعی خاص در بدن مشاهده نمی‌شود. تنها بیمار از سردرد، ضعف عمومی، بی‌خوابی، عرق کردن، یبوست، درد کمر و پشت و سرانجام دردهای عمومی سراسر بدن شکایت دارد.
اکثر بیماران بی‌اشتها شده کاهش وزن نشان می‌دهند. سرفه، درد در ناحیه پشت کره چشم و درد مفاصل و دست و پا و حالت گیجی در تعداد معدودی از بیماران وجود دارد. علائم غیرعادی که معمولاً در برخی افراد دیده می‌شود، بروز دانه‌های قرمز رنگ روی پوست بدن می‌باشد.
در بعضی اشخاص ممکن است این بیماری طی ماه‌ها و حتی سال‌ها به‌طور مزمن باقی بماند و فرد مبتلا به‌طور مزمن حالات ضعف و خستگی، دردهای مبهم و سرانجام علائم نامشخص غیرطبیعی از خود نشان دهد. تغییرات پرتونگاری رادیوگرافیک استخوان‌های آلوده و بالا رفتن تیتر اگلوتیناسیون بروسلا در خون از نشانه‌های مهم تشخیصی هستند ولی جدا کردن میکروب بروسلا از خون و یا آبسه بدون شک تشخیص را قطعی می‌کند.
درمان تب مالت
برای درمان تب مالت، استفاده ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها ضروری است تا از تشدید بیماری جلوگیری شود. معمولاً دوره درمان حداقل شش هفته است و رعایت دقیق دوره درمان اهمیت زیادی دارد زیرا درمان ناقص منجر به مزمن شدن بیماری و بروز عوارض جدی می‌شود. در موارد شدید، مراقبت‌های حمایتی و درمان عوارض مانند آرتریت نیز انجام می‌شود.
راه‌های پیشگیری از تب مالت
اجتناب از مصرف لبنیات خام و غیرپاستوریزه، پرهیز از تماس با بافت‌های داخلی حیوانات مبتلای ذبح شده، پوشیدن لباس‌های کار مناسب هنگام تماس با دام و رعایت بهداشت محیط‌های دامداری از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه است. آموزش دامداران و افرادی که در تماس مستقیم با حیوانات هستند، نقش موثری در کاهش شیوع این بیماری دارد.
تهیه و تدوین: واحد تحقیق و توسعه زنجیره تولیدی دام و طیور دشت کیمیا
