راهنمای تغذیه ای، مدیریتی و بهداشتی در ساعات اولیه تولد گوساله

مقدمه:

گوساله بدون انتقال آنتی بادی از مادر متولد می شود. وابستگی کامل برای محافظت در برابر بیماری های عفونی در روزهای اول زندگی از طریق کلستروم است.

مطالب جهت اجرای یکنواخت اقدامات بهداشتی در 24 ساعت اول زندگی گوساله های نژاد هولشتاین تهیه گردیده است.

هدف آن، کاهش تلفات گوساله های تازه متولد شده، پیشگیری از سپتی سمی و تضمین انتقال ایمنی غیر فعال موثر(TPI) است.

1.      محیط زایش (Calving Environment)

·         محل زایش باید خشک، تمیز و دارای بستر کافی (کاه یا خاک اره خشک) باشد.

·         پس از هر زایش، بستر و ابزار باید تعویض و ضدعفونی شوند.

·         زایشگاه باید از سایر بخش ها جدا و دارای تهویه مناسب باشد تا از انتقال آلودگی جلوگیری شود.

2.      مراقبت از گوساله بلافاصله پس از تولد

·         بدن گوساله بلافاصله پس از تولد با حوله تمیز خشک شود تا از افت دما جلوگیری شود.

·         در محیط سرد، از لامپ گرمازا یا باکس حرارتی برای حفظ دمای بدن (38 تا 39 درجه سانتی گراد) استفاده گردد.

·         گوساله حداکثر تا یک ساعت پس از تولد از مادر جدا شود تا خطر آلودگی کاهش یابد.

3.      ضد عفونی ناف (Umbilical Care)

·         ناف تا حدود 5 سانتی متر کوتاه شود.

·         با محلول ید 7 % یا کلرهگزیدین 4 % به طور کامل آغشته گردد. ضد عفونی 12 ساعت بعد تکرار شود.

·         در صورت مشاهده تورم یا ترشح، گوساله قرنطینه و دامپزشک مطلع گردد.

4.      تغذیه کلستروم (Colostrum Feeding)

·         کلستروم با دمای 38-40 درجه سانتیگراد و حجم 3-4 لیتر در 2 ساعت اول تولد تغذیه شود (8/5 تا 10 درصد وزن بدن).

·         پس از 6 ساعت، توانایی روده برای جذب ایمنوگلوبولین ها به شدت کاهش می یابد. 

·         از Brix refractometer برای سنجش سریع کلستروم استفاده شود. کلستروم با کیفیت (شاخص≥ 22 % Brix) مصرف شود.

·         به هر گوساله باید دست کم 150 تا 200 گرم IgG داده شود. در عمل برای گوساله های هولشتاین معمولا 3 تا 4 لیتر کلستروم با غلظت مناسب توصیه می شود (مقدار دقیق بسته به غلظت IgG کلستروم متغیر است).

·         باکتری های بالای کلستروم می توانند جذب IgG را کاهش دهند و بیماری زایی ایجاد کنند.

·         گرمادهی کنترل شده کلستروم در حدود 60 درجه سانتیگراد به مدت 60 تا 90 دقیقه می تواند باکتری ها را کاهش دهد و در مطالعات باعث افزایش غلظت سرمی IgG و سلامت گوساله شده است.

روش های خوراندن کلستروم

·         بطری (bottle): بهترین زمانی که گوساله توان مکیدن طبیعی دارد، استرس کمتر و جریان آهسته تر که نفخ را کاهش می دهد.

·         لوله مری (esophageal tube feeder): زمانی که گوساله ضعیف، بی حال یا توان مکیدن ندارد، به طور سریع و مطمئن حجم مناسب را می رساند. باید تکنیک صحیح رعایت شود تا شیر وارد ریه نشود.

·         تصمیم گیری: اگر گوساله بیدار و قوی است، ابتدا تلاش برای پستانک، اگر ناتوان یا دیر شده (بیش از 2 ساعت گذشته باشد) و حجم لازم دریافت نشده، فورا لوله را برای رساندن حجم هدف استفاده کنید.

·         بطری و لوله مری قبل و بعد از هر استفاده با آب گرم و ضدعفونی کننده مناسب شسته شوند.

نگهداری از کلستروم

·         نگهداری کوتاه مدت: در یخچال 4 درجه سانتیگراد تا 24- 48 ساعت

·         نگهداری بلند مدت: منجمد کردن در ظروف مناسب، ذوب تدریجی در آب ولرم و همزدن ملایم

·         مخلوط کردن کلستروم چند گاو (pooling): فقط از کلستروم گاوهایی با کیفیت شناخته شده استفاده کنید. pooling (مخلوط کردن) می تواند خطر انتقال پاتوژن ها را افزایش دهد وکیفیت نهایی را کاهش دهد. در مقیاس صنعتی بهتر است بانک کلستروم داشت (دام، Brix، تاریخ)  

5.      بهداشت محل نگهداری (Calf Housing)

·         محیط آلوده، رطوبت بالا یا تماس با گوساله های بزرگ تر، خطر ابتلا به بیماری را چند برابر می کند.

·         گوساله در باکس تمیز  و ضدعفونی شده با بستر خشک و تهویه غیر مستقیم قرار گیرد.

·         هر باکس روزانه تمیز و ضدعفونی شود.

·         فاصله حداقل 2 متر بین باکس ها حفظ شود تا انتقال آلودگی کاهش یابد.

·         آب و آخور باید در ظروف جداگانه و روزانه شسته شوند.

      ·          تهویه کافی اما بدون جریان هوای مستقیم ضروری است.

     تهیه و تدوین: واحد تحقیق و توسعه زنجیره تولیدی دام و طیور دشت کیمیا

  منابع:

–          A meta-analysis of the effects of colostrum heat treatment on colostral viscosity immunoglobulin G concentration, and the transfer of passive immunity in newborn dairy calves. 2023. Journal of Dairy Science. Volume 106, Issue 10. Pages 7203-7219.

–          Colostrum Management for Dairy Calves. 2019. Vet Clin Food Anim 35 535–556.

–          Determination of minimum individual cow colostral immunoglobulin G concentration required to provide adequate total immunoglobulin G mass in pooled colostrum fed to Jersey calves. 2023.

–          Effect of Blood Sampling Time After Colostrum Intake on the Concentration of Metabolites Indicative of the Passive Immunity Transfer in Newborn Dairy Calves. Journal of Animals .2024. 14(21), 3133.

–          Feeding colostrum and transition milk facilitates digestive tract functionality recovery from feed restriction and fasting of dairy calves. Journal of Dairy Science. 2023. Volume 106, Issue 12, Pages 8642-8657.

–          A Scoping Review of On-Farm Colostrum Management Practices for Optimal Transfer of Immunity in Dairy Calves. REVIEW article. 2021. Animal Nutrition and Metabolism. Vol 8.

–          Welfare of calves. 2023. EFSA Journal: Volume 21, Issue 3.

–          A Comprehensive Review of Bovine Colostrum Components and Selected Aspects Regarding Their Impact on Neonatal Calf Physiology. Animals. 14(7), 1130.راهنمای